Ontbindende en opschortende voorwaarden

Meester Specialis adviseert een cliënt bij de verkoop van een schip. Koper en verkoper willen verschillende voorbehouden in de overeenkomst verwerken. 

Het verwerken van bepaalde voorbehouden in een contract kan bijvoorbeeld door het gebruik van ontbindende of opschortende voorwaarden. Er zijn belangrijke verschillen tussen een ontbindende voorwaarde en een opschortende voorwaarde.

Wat zijn die verschillen?
Als een overeenkomst onder een ontbindende voorwaarde wordt gesloten, treedt de overeenkomst meteen in werking. Het contract geldt tussen partijen en partijen moeten de overeenkomst meteen nakomen.

Omdat er een ontbindende voorwaarde in de overeenkomst is opgenomen, is het mogelijk dat gedurende een bepaalde duidelijk omschreven termijn, bij het intreden van bepaalde duidelijk omschreven gebeurtenissen, de overeenkomst wordt ontbonden.

Een voorbeeld: de aankoop van een schip of huis kan gebeuren onder voorbehoud van financiering.

In de formulering van de ontbindende voorwaarde moet dan staan dat de overeenkomst wordt ontbonden als koper er niet in slaagt voor een bepaalde datum de financiering rond te krijgen. Het voorbehoud moet goed uitgewerkt worden, zodat bij een inzakkende markt koper niet zomaar kan zeggen dat het niet gelukt is om financiering voor bedrag X te krijgen en de koop dus ontbonden is, terwijl koper misschien helemaal geen moeite heeft gedaan om financiering te krijgen. Partijen kunnen afspreken dat koper moet aantonen (bijvoorbeeld door financieringsaanvragen bij te goeder naam en faam bekendstaande bedrijven en de afwijzingen daarvan te tonen) dat het inderdaad niet gelukt is financiering voor bedrag X rond te krijgen.

In de formulering van een opschortende voorwaarde moet staan dat de overeenkomst pas in werking treedt als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Ook hier moeten de voorwaarden duidelijk omschreven worden, zodat duidelijk is wanneer wel of geen overeenkomst intreedt.

Een voorbeeld: de aankoop van een schip kan gebeuren onder de voorwaarde dat bepaald werk aan bedrijf A wordt gegund.

In de formulering van de opschortende voorwaarden moet staan dat de overeenkomst pas in werking treedt als uiterlijk op een nader te bepalen datum vaststaat dat bedrijf A de opdracht krijgt voor het uitvoeren van bepaalde helder omschreven werkzaamheden. De voorwaarden moeten goed uitgewerkt zijn, zodat koper niet gehouden is tot aankoop van een schip als hij het werk niet gegund krijgt.

Samengevat:
Bij een ontbindende voorwaarde treedt het contract direct in werking.
Bij een opschortende voorwaarde treedt het contract pas in werking als er bepaalde voorwaarden zijn vervuld.

Zorg ervoor dat er in beide gevallen een datum afgesproken is waarop de voorwaarde vervuld moet zijn, anders blijven partijen in onzekerheid verkeren. Let er bij het formuleren van de voorwaarden op dat objectief vastgesteld moet kunnen worden of er wel of niet aan de voorwaarde is voldaan. Geef aan welke partijen een beroep op de voorwaarden kunnen doen, of een beroep op de voorwaarde mondeling of schriftelijk moet gebeuren, en binnen welke termijn. Het is van groot belang dat een voorbehoud zo duidelijk mogelijk wordt geformuleerd om later discussie te voorkomen.