Tenuitvoerlegging van een buitenlands vonnis in Nederland

Eveline Malherbe heeft na zakelijke geschillen zowel in Duitsland als in Turkije de daar gevoerde procedures gewonnen, maar de wederpartijen betalen niet. Malherbe gaat eens praten met haar advocaat mr Specialis over verdere stappen.

Beide partijen hebben klanten en wellicht ook bankrekeningen in Nederland waarop beslag gelegd kan worden. Kan Malherbe de Duitse en Turkse vonnissen in Nederland ten uitvoer leggen? Het uitgangspunt verschilt al naar gelang het om een EU of een niet EU-vonnis gaat.

Voor EU-vonnissen is het ja. Voor niet EU-vonnissen is het ‘nee, tenzij’: een beslissing van een vreemde rechter kan in Nederland niet ten uitvoer worden gelegd, tenzij in een verordening, verdrag of wet is geregeld dat het wél kan. Als tenuitvoerlegging mogelijk is, moet er in Nederland formeel toestemming voor tenuitvoerlegging aan de rechter worden gevraagd. Een dergelijke procedure wordt ‘exequaturprocedure’ genoemd.

EU-vonnis

Binnen de EU geldt de regel dat EU-landen elkaars uitspraken erkennen. Een vonnis uit een EU-land kan in Nederland ten uitvoer worden gelegd. Om het Duitse vonnis in Nederland ten uitvoer te leggen is het nodig dat de Duitse rechtbank een ‘certificaat betreffende een beslissing in burgerlijke en handelszaken’ afgeeft. Een dergelijk certificaat kan zowel tijdens de procedure als daarna worden gevraagd bij de rechtbank die het vonnis heeft gewezen. Meestal wordt een vertaling van het vonnis en/of certificaat verlangd.

Vonnis van buiten de EU

Op grond van de Nederlandse wet kan een nieuwe procedure worden gestart voor de Nederlandse rechter om hier een executoriale titel te verkrijgen. De Nederlandse rechter kan gezag toekennen aan het buitenlandse vonnis als het buitenlandse vonnis in Nederland erkend kan worden.

Om te zien of een buitenlands vonnis in Nederland erkend kan worden, moet in ieder geval aan vier basisvoorwaarden voldaan zijn. Het gaat om voorwaarden die de rechter in Nederland heel belangrijk vindt voor de totstandkoming van een uitspraak:

• het vonnis is gewezen door een rechter die bevoegd is op een bevoegdheidsgrond die internationaal aanvaard is;
• het vonnis is tot stand gekomen na een correcte procedure;
• de erkenning van het buitenlandse vonnis niet strijdig is met de Nederlandse openbare orde; en
• het buitenlandse vonnis is niet onverenigbaar met een tussen partijen eerder gegeven vonnis van de Nederlandse rechter.

Wederpartij

Als aan deze voorwaarden wordt voldaan, zal de rechter de buitenlandse uitspraak erkennen en een vonnis uitspreken dat vrijwel gelijk is aan het eerdere buitenlandse vonnis. Deze procedure heet ook wel een ‘verkapte-exequaturprocedure’. De rechtbank zal de wederpartij altijd oproepen om haar mening te geven over de gevraagde tenuitvoerlegging in Nederland.

Nu Malherbe de Turkse uitspraak in Nederland ten uitvoer wil leggen, doet ze er goed aan om twee routes te volgen. Als eerste aan de rechter vragen dat de wederpartij wordt veroordeeld in lijn met het eerdere Turkse vonnis en – mocht dat niet lukken – een nieuwe beoordeling van de zaak. Op die manier kan de rechter ook als hij oordeelt dat niet aan de vier voorwaarden voor erkenning voldaan is, de zaak bij zich houden en inhoudelijk beoordelen. Er hoeft dan geen nieuwe procedure te worden gestart!